Przejdź do treści głównej

Położenie

Położenie

Artykuł

Położenie geograficzne i morfologia

Administracyjnie gmina Besko znajduje się w województwie podkarpackim, powiecie sanocki. Geograficznie położona jest w południowo - wschodniej Polsce w obrębie Karpat Zachodnich a dokładniej w obrębie Pogórza Dołów Jasielsko- Sanockich - w jednej z płaskich kotlinek porozdzielanych płatami niskich pogórzy na trasie Krosno- Sanok między Rymanowem a Zarszynem. Graniczy z gminami Rymanów, Zarszyn i Haczów. Gmina składa się z dwóch jednostek administracyjnych: wieś Besko i wieś Mymoń.

Doły Jasielsko - Sanockie to szereg płaskich kotlinek porozdzielanych płatami niskich pogórzy. Region ten rozciąga się szerokim na 20 km pasem od kotlinek o wysokościach 230 - 300 m npm. Rozdzielające kotlinki płaty niskich pogórzy są rozcięte do głębokości 30 - 80 m i mają wysokości rzędu 300 - 380 m npm. Nad nimi sterczą wyższe o około 50m ostańcowe płaty pogórzy średnich. Wydzielone zastały tu następujące jednostki morfologiczne ):

a) równina Beska stanowi rozległą, płaską (spadki 0-2%) w części podmokłą dolinę stanowiącą fragment Dołów Jasielsko - Sanockich. U wylotu przełomowego odcinka rzeki Wisłok występuje olbrzymi stożek napływowy o wysokości około 5m nad dno Równiny Beskiej,

b) dolina rzeki Wisłok - stanowi element rzeźby w decydujący sposób wpływający na rzeźbę gminy Besko. Starsze fragmenty doliny stanowią rozległą formę o szerokim, łagodnie nachylonym dnie. W okresie glacjału środkowopolskiego Wisłok uległ kaptażowi przez mały potok i rozpoczął intensywną erozję denną w obrębie odcinków przełomowych. Głębokość tego odcinka wynosi od 25 - 45m, a szerokość od 40 - 45m w zależności od odporności skał. Do wciętej bazy erozyjnej, jaką stanowi Wisłok dopasowały się jego dopływy,

c) doliny boczne potoków - charakteryzują się bardzo zróżnicowanym i zmieniającym się z biegiem kształtem. W źródłowych odcinkach są to doliny wciosowe o dużych spadkach - mocno erodujące. W środkowych odcinkach doliny potoków zmieniają charakter na rozległe doliny nieckowate zasypywane przez transportowany materiał.

Budowa geologiczna

W podziale geologicznym gmina Besko położona jest w obrębie Karpat Wschodnich, które są fragmentem łuku karpackiego tzw. Karpaty fliszowe. W budowie geologicznej dominują osady fliszowe, które osadzały się w okresie kredowo - paleogeńskim.

Warunki klimatyczne

Gmina Besko znajduje się w piętrze umiarkowanie ciepłym. Średnie roczne temperatury powietrza wynoszą powyżej 7°C, okres bezprzymrozkowy trwa od 145 - 160 dni, a lokalnie w zagłębieniach terenowych poniżej 140 dni, średnia roczna suma opadów wynosi 700 - 800 mm, a pokrywa śnieżna występuje przez około 70 dni w roku.

Osobliwości klimatyczne

Osobliwości klimatyczne gminy Besko wynikają z położenia geograficznego, rzeźby, ekspozycji i nachylenia stoków.
Należą do nich:

  • wyższe temperatury w jesieni niż na wiosnę,
  • okresy nagłych odwilży w sezonie jesienno - zimowym,
  • okresy mroźnej, słonecznej pogody w sezonie zimowo - wiosennym,
  • silne spadki temperatury w dolinach (inwersje temperatury), często w sezonie zimowo wiosennym,
  • znaczne kontrasty termiczne na stokach w zależności od ich ekspozycji,
  • duże prędkości wiatru wzdłuż dolin,
  • obfite opady późną wiosną i wczesnym latem,
  • długotrwałość opadów,
  • małe zachmurzenia w trzeciej dekadzie września i pierwszej października (średnio).

Gleby

W obrębie Równiny Beskiej i dolin rzecznych wytworzyły się mady, gleby mułowo -torfowe, bielicowe, pseudobielicowe. Gleby te są zasobne w składniki pokarmowe. W obrębie dolin bocznych występują gleby aluwialno - deluwialne. Największą wartość rolniczą przedstawiają gleby zaliczane do klas II El b gruntów ornych. Gorsze warunki glebowo rolnicze występują na terenach o większych nachyleniach, gdzie występują gleby o gorszych cechach fizykochemicznych (klasa IV a, IV b). Najsłabsze gleby zaliczane do V - VI klasy bonitacyjnej gruntów ornych występują w obrębie mocno nachylonych stoków, gdzie warstwa gleby jest cienka i narażona na erozję.

Wody powierzchniowe

Gmina Besko położona jest w zlewni rzeki San, a dokładniej w dorzeczu rzeki Wisłok, która wraz ze swym prawym dopływem rzeką Pielnicą oraz szeregiem cieków bez nazwy tworzy sieć rzeczną w obrębie Gminy. Rzeka Wisłok poniżej zbiornika Besko traci swój górski charakter. Dolina rzeki rozszerza się, dno doliny staje się płaskie i szerokie. Wg klasyfikacji fizykochemicznej Wisłok prowadził wody w II-III klasie czystości.

Mariusz Bałaban

Kalendarz wydarzeń

Kalendarz
wtorek, 7 października 2025
280 dzień roku
imieniny: Krystyna, Marii, Marka
kalendarz
Tydz. pn wt śr czw pt sob nd
40
1
2
3
4
5
41
6
7
8
9
10
11
12
42
13
14
15
16
17
18
19
43
20
21
22
23
24
25
26
44
27
28
29
30
31

Niniejszy serwis internetowy stosuje pliki cookies (tzw. ciasteczka). Informacja na temat celu ich przechowywania i sposobu zarządzania znajduje się w Polityce prywatności. Jeżeli nie wyrażasz zgody na zapisywanie informacji zawartych w plikach cookies - zmień ustawienia swojej przeglądarki.